Park Róż w Chorzowie
Park Róż (Rosengarten, pot. 'Różok’) położony jest w Chorzowie pomiędzy ulicami: Astrów, Ryszki, Piaskową, Cmentarną oraz Żwirki i Wigury. Obejmuje on obszar około 10 hektarów na granicy Centrum i Klimzowca. Jest to największy park miejski w Chorzowie (gdyż dużo większy Park Śląski podlega pod województwo). Powstał on w roku 1926 i początkowo jego patronem był Ludwik Urbanowicz. W czasie PRL nosił on imię gen. Świerczewskiego, ale w ramach dekomunizacji w latach 90-tych zmieniono nazwę na „Park Róż” (pochodzącą od ogrodu różanego w północnej części Parku). Znajdziemy w nim wiele atrakcji rekreacyjno-wypoczynkowych, o których niżej. Całość jest zadbana, oświetlona, estetyczna i wyremontowana. Okoliczni mieszkańcy chętnie spędzają tutaj czas. Prestiż Parku jest tak wysoki, że nawet biura nieruchomości i portale z ogłoszeniami na potrzeby podbicia cen sprzedawanych mieszkań stworzyły osobną „dzielnicę”, czyli 'Park Róż’ (normą są ogłoszenia typu „Mieszkanie Park Róż”, zresztą podobny manewr marketingowy występuje w przypadku położonego w innej części miasta „Amelungu„). Parkingi znajdują się praktycznie z każdej strony Parku, od południa przebiega też linia tramwajowa z Katowic do chorzowskiego Rynku (przez Załęże oraz Chorzów Batory). Dużym minusem Parku jest brak jakichkolwiek toalet. Dla niektórych minusem może być też brak obiektów gastronomicznych, ale niektórzy uważają to za plus- wszak człowiek może skupić się na przyrodzie i odpoczynku, a nie na myśleniu o lodach i innych słodkościach. Zresztą na osiedlach wokół Parku jest sporo sklepów, także dużych (Lidl i 2 Biedronki).
Niniejszy opis podzielony został na 3 rozdziały-strefy:
- część północna – plac zabaw, ogród różany i okolice (strefa dla dzieci)
- część wschodnia – stawy i okolice (strefa relaksu, wędkarstwa i wypoczynku)
- część południowa (strefa spacerów i spokoju)
Część Północna (plac zabaw, pomnik i okolice)
Park Róż na północy posiada swego rodzaju „wejście główne” od strony budynku Liceum Ekonomicznego przy ul.Urbanowicza, a główna alejka przelotowa Parku tworzy naturalny ciąg pieszo-rowerowy (północ-południe) z ulicą Starego Zdroju, prowadzącą (wzdłuż muru cmentarza) do centrum. Niedaleko „wejścia głównego” zaczyna się inny teren zielony, czyli Park „Pod Kasztanami”. Tutaj też rozpoczyna bieg chorzowski ściek, czyli „Suez„, płynący pod betonowymi płytami wzdłuż zachodniego brzegu Parku Róż. Na północy Parku w 1979 roku powstała rzeźba matki z dzieckiem (potocznie zwana „Matką Polką”), a wokół niej usytuowano ogród różany z licznymi rabatkami. Obok pomnika znajduje się wielki plac zabaw dla dzieci, prawdopodobnie największy i najlepszy w całym mieście. Ma on prawie hektar powierzchni i był kilkukrotnie rozbudowywany, a w 2018 roku wymieniono w nim wszystkie urządzenia. Obecnie wyposażony jest w liczne huśtawki i wielką piaskownicę, na której funkcjonują m.in. tyrolki, „pajęczyna”, zjeżdżalnie, mini-ścianka wspinaczkowa i wiele innych urządzeń. Minusem jest fakt, że w szczytowe dni (ciepłe weekendy) dzieciaków jest tutaj mnóstwo (patrz zdjęcia poniżej). Wokół placu zabaw jest mnóstwo ławek, alejek, śmietników, latarni. Miejsce jest raczej głośne i gwarne.
Park Róż: Część Wschodnia – stawy i okolice, Skwer Gandhiego
Wschodnia część Parku to dwa stawy: Duży i Mały Leopold. Są to zalane, stare wyrobiska piasku. W roku 1997 przeszły one znaczną rekultywację. Przed tą datą funkcjonował jeszcze trzeci, dosyć zaniedbany staw (bez nazwy), położony był na terenie obecnego parkingu strzeżonego między „Lidlem” a budynkiem przy ul.Astrów 14. Przed 1997 rokiem woda spływała z nieistniejącego stawu do „Małego Leopolda”, a z niego do „Dużego Leopolda” przez… chodnik. Normą była sytuacja, gdy po obfitych opadach deszczu pas między dwoma „Leopoldami” znajdował się całkowicie pod wodą. Problemem były też kwestie ekologiczne. W ramach prac w 1997 roku zasypano i osuszono północny staw (jego zlewnię przejął „Mały Leopold”, do którego na wschodzie wpływa teraz charakterystyczny, kaskadowy strumyk), a oba „Leopoldy” połączono przekopem podziemnym (przez co ich poziom wody jest dziś podobny, a pas terenu między nimi przestał być zalewany). Nadmiar wody w stawach płynie dziś do ’Suezu’ (przez co, biorąc pod uwagę wspomniany wyżej strumyk- „Leopoldy” można uznać za jeziora). Oczyszczono też dna obu stawów i częściowo wyścielono je specjalistycznym tworzywem. Na dużym stawie powstała fontanna (działająca w sezonie wiosenno-letnim), a na mniejszym wyspa, która obecnie jest miejscem ważnym dla okolicznego ptactwa. Oba stawy mają dziś około 2 metrów głębokości. Inwestycja z 1997 była swego rodzaju udaną naprawą hydrologiczną szkód, które zostały stworzone w przeszłości przez przemysł. Dzisiaj stawy i ich okolica to piękne, zadbane miejsce do wypoczynku i spacerów wśród przyrody. Często spotkać można tu wędkarzy (jest to teren miejski, więc nie trzeba opłacać składek sekcyjnych). Przy północno-wschodnim wierzchołku „Małego Leopolda” jest niewielki parking oraz stacja wypożyczania rowerów miejskich.
Na południe od „Małego Leopolda”; jest łąka, służąca latem za miejsce do pikników i opalania, a także zabaw z psami. Na wschód od „Małego Leopolda” jest inna, większa łąka, która administracyjnie nazywa się „Skwerem Mahatmy Gandhiego”, aczkolwiek ta nazwa jest radosną twórczością samorządowych urzędników, gdyż okoliczni mieszkańcy jej nie „kupili” i dla nich to po prostu część Parku Róż. Na terenie Skweru Gandhiego do lat 70-tych ubiegłego stulecia były ogródki działkowe, które zostały zlikwidowane wraz z budową osiedli przy ul.Młodzieżowej i Ryszki (prawdopodobnie planowano również tam wybudować bloki, co ostatecznie nie doszło do skutku). Od wczesnych lat 90-tych na „Skwerze Gandhiego” działało dziwne „boisko” do piłki nożnej (czyli duża łąka i 2 bramki bez siatki i oznaczeń), na którym nigdy nie widziano, aby ktoś kiedykolwiek grał. Powodów było sporo: boisko było nachylone (ze wschodu na zachód), najeżone psimi odchodami, jedna bramka była 30cm wyższa od drugiej, a boisko nie było ogrodzone i dosyć łatwo można było wyekspediować piłkę albo do stawu, albo w przejeżdżający ulicą Astrów samochód. Po roku 2010 boisko (czyli de facto bramki) zostało zlikwidowane. Później kilkoma etapami wprowadzano drobne zmiany- zbudowano alejkę (ze wschodu na zachód) i ławeczki, a także wprowadzono nową nazwę „Skwer Gandhiego”. W jego południowo-wschodniej części jest górka, z której zimą dzieciaki tłumnie zjeżdżają na sankach (jest to najlepsze tego typu miejsce na całym Klimzowcu).
W latach 80-tych i 90-tych ubiegłego wieku cały pas terenu między ulicami Gałeczki i Ryszki pokryty był chaotycznymi zaroślami, nazywanymi przez okolicznych mieszkańców „wertepami” i „kurwidołkami”. Po roku 1997 (gdy wartość terenów wzrosła wskutek rekultywacji stawów i ich okolicy) teren wyrównano, oczyszczono i powstało na nim osiedle domków jedno i wielorodzinnych z charakterystycznymi czerwonymi dachami (utworzono też 2 nowe ulice: Grządziela i Domina).
Park Róż: Część południowa
Południowa część Parku Róż (ul.Ryszki, Cmentarna, Piaskowa) to miejsce, gdzie ingerencja człowieka w krajobraz była najmniejsza- zachowany został „oryginalny” układ terenu. Są tu po prostu alejki i drzewa (dosyć gęste, dające niemal stuprocentowy cień), ludzi jest najmniej, przez co jest dosyć spokojnie i cicho. Przy południowo-zachodnim wierzchołku Parku funkcjonuje ogrodzony wybieg dla psów oraz siłownia plenerowa. Między wybiegiem dla psów a ul.Piaskową jest plac, służący obecnie za dziki parking „ostatniej szansy” dla mieszkańców ul.Ryszki, cierpiącej na niedobór miejsc do parkowania. Do schyłkowego okresu PRL były w tym miejscu kamienice, a później duża rampa dla rolkarzy i deskorolkowców (z której raczej oni nie korzystali). Najprawdopodobniej w przyszłości zostanie tutaj coś fajnego zbudowane.
Podsumowując- Park Róż jest cudownym miejscem, gdzie warto wybrać się na spacer, zabawę z dziećmi, a nawet na całodniowy wypoczynek. Całość jest zadbana, czysta, bezpieczna, estetyczna, oświetlona, godna polecenia z całego serca.
Zobacz też inne opisy dzielnicowe: