Staw Ajska w Dolinie Lipinki
Staw Ajska położony jest na północy Świętochłowic, administracyjnie leży na terenie dzielnicy Lipiny, ale fizycznie jest nań bliżej z Chropaczowa. Niedaleko jest też Ruda Śląska (dzielnice Godula) oraz Bytom (dzielnica Łagiewniki). Staw Ajska położony jest w Dolinie Lipinki, która jest bardzo ciekawym, postindustrialnym terenem przyrodniczym. Potok Lipinka (zwany też Guidotto) ma swoje źródła na granicy Lipin i Chebzia, w okolicy Stawu Glombik. Następnie przepływa przez Staw Lipiński (Zandkę) i kilka mniejszych 'stawików’, potem przez 'Ajskę’, aby w końcowym biegu skierować się na północ i wpaść do Bytomki na terenie południowych Szombierek.
Staw Ajska ma podłużny kształt, około 1 hektar powierzchni oraz 550 metrów obwodu. Jego nazwa pochodzi od niemieckiego słowa „eis”, czyli lód (wymawia się tak samo, jak po angielsku „ice”). Prawdopodobnie wzięła się od tego, że zimą funkcjonowała tutaj popularna ślizgawka. Nad północny brzeg „Ajski” można dojechać samochodem od strony gruntowej ulicy Lotniczej. Jest też ścieżka piesza od strony Chropaczowa (zaczynająca się przy skrzyżowaniu ulic Kościelnej i Pileckiego). W centralno-północnej części stawu są dwie płycizny-wysepki, porośnięte szuwarami. Woda w „Ajsce” jest dosyć czysta (biorąc pod uwagę położenie na silnie zurbanizowanym terenie poprzemysłowym), jednak kąpiel jest zabroniona (aczkolwiek raz na jakiś czas można tu spotkać 'śmiałków’, zażywających kąpieli).
Na północy i północnym-zachodzie od 'Ajski’ leżą dwie czerwonawe hałdy, wysokie na około 20 metrów, częściowo porośnięte roślinnością, oddzielone od siebie potokiem Lipinką. Stworzone są one z odpadów (wydobywczych oraz hutniczych) licznych zakładów przemysłowych, funkcjonujących w okolicy w dawnych czasach (od XIX wieku do wczesnego PRLu). Głównym „źródłem” materiału na hałdy była Huta cynku 'Guidotto’ oraz KWK Śląsk-Matylda. Znaleźć można tu także śladowe odpady gliny z okolicznych cegielni, a okazjonalnie na hałdy obok 'Ajski’ zwożony był materiał z innych, położonych dalej fabryk i kopalń (Chebzie, Szombierki, Łagiewniki, Bobrek). Początkowo hałdy były trujące i uciążliwe dla okolicznych mieszkańców, ale po upływie kilku-kilkunastu dekad większość toksycznych składników uległa naturalnemu rozkładowi, pojawiły się drzewa i krzewy, a dzisiaj teren jest już bezpieczny, stanowiący unikalną oazę spokoju w środku miasta. Okolica 'Ajski’ to świetny przykład na siłę przyrody, która „odzyskała” teren, dawniej przypominający krajobrazy księżycowe. Walory krajobrazowe 'Ajski’ i okolic doceniał reżyser Kazimierz Kutz, który często wykorzystywał miejscowe plenery w swoich filmach.
Z hałdy, położonej bliżej Chropaczowa jest ładna panorama na bytomskie Szombierki. Cała okolica (bliższa i trochę dalsza) najeżona jest schronami bojowymi z czasów, gdy przebiegała tędy granica polsko-niemiecka. Niestety, teren upodobali sobie fani motocrossu i off-roadu, więc gruntowe ścieżki często są rozjeżdżone.
Stawem opiekuje się sekcja wędkarska. Do 2019 roku nazywała się „Ajska”, a od 2019 po zmianach w zarządzie sekcja nazywa się „Aja”. Wędkarze (po opłaceniu składki umożliwiającej łowienie) mają do dyspozycji kilka stanowisk wędkarskich, głównie na północnym brzegu. Teren jest dosyć zadbany i wysprzątany. W stawie można znaleźć kilkanaście gatunków ryb. Poza nimi w okolicach spotkać można różnorodne gatunki ptactwa (niektóre chronione), a nawet zwierzynę leśną.
Ajska i jej okolica jest świetnym pomysłem na spacer i każdy szanujący się sympatyk Śląska powinien choć raz odwiedzić to miejsce.
Staw Ajska i okolice- fotografie:
Zobacz też inne opisy dzielnicowe:
Tu trzeba przyjść i samemu zobaczyć, żadne opisy i zdjęcia nie oddają magicznego klimatu Ajski!